Mamy nadzieję, że Wasze wędki, i rowery, są gotowe, Wędkujący! Dzisiaj przybywamy do Amsterdamu, najnowszego łowiska w Fishing Clash, stolicy i największego miasta Holandii. To miejsce jest związane z wodą jak mało które, głównie przez swoje geograficzne położenie, wodną architekturę i pasję jego mieszkańców do wędkowania! W dzisiejszym tekście przyjrzymy się temu, jak woda ukształtowała Holendrów i zastanowimy się, jak środowisko, które tworzymy, formuje nas.

Niziny u podstaw

Niderlandy są krajem, który woda kształtuje w sposób unikalny na skalę światową: ponad 26% ich powierzchni leży poniżej poziomu morza, a niemal 60% jest zagrożone zalaniem przez morze lub wielkie rzeki. Trzy wielkie europejskie arterie wodne – Ren, Moza i Skalda – przepływają przez kraj, tworząc sieć ponad 6000 kilometrów rzek i kanałów. Aby pozostać miejscem zdatnym do życia, Niderlandy opierają się na rozległym systemie przybrzeżnych barier, wałów przeciwpowodziowych, stacji pomp i inżynieryjnych cudów, w tym 32-kilometrowej zapory morskiej, która zamknęła dawną zatokę Zuiderzee i stworzyła dzisiejsze jezioro IJsselmeer. W tym kontekście projekt Amsterdamu, miasta o 165 kanałach i 1700 mostach, doskonale odzwierciedla ducha ujarzmiania wody, charakterystycznego dla całego kraju.

Nazwa Amsterdam dosłownie oznacza „tamę na rzece Amstel” i mówi o pochodzeniu miasta więcej niż jakakolwiek statystyka. Budowa tej pierwszej tamy była również swoistą deklaracją wobec wielkiego wyzwania – chęci osiedlenia się w zgodzie z wodą, a nie pomimo niej. Od tego momentu miasto rosło jak kręgi na tafli jeziora: najpierw było skromną osadą chronioną drewnianymi barierami, potem prężnym ośrodkiem handlowym, aż stało się nowoczesną metropolią wspartą na drewnianych palach wbitych głęboko w miękkie, nasiąknięte wodą podłoże. Fundamenty miasta dosłownie tworzą miliony takich zanurzonych w wodzie pali, a każdy jest częścią ogólnonarodowego wysiłku zarządzania wodą w środowisku, nieustannie podążającym ku morzu.

Podpora potrzebująca wsparcia

Zwykle, kiedy mówimy o europejskich miastach postawionych na wodzie, pierwsza na myśl przychodzi nam włoska Wenecja, ale drewniane pale Amsterdamu, jako wyczyn inżynierii, są niemniej fascynujące. Przebijają one warstwy torfu i gliny aż dotrą do stabilnego piasku, tworząc fundamenty miejsca, które tak chętnie odwiedzamy jako przybysze z zewnątrz. Pale te nie gniją, bo są stale zanurzone w wodzie, a środowisko beztlenowe konserwuje je przez stulecia.

Jednak ten drewniany kręgosłup też wymaga wsparcia. I właśnie tu do akcji wkraczają malownicze kanały Amsterdamu. Ich rola wykracza poza dodawanie okolicy pocztówkowego uroku – są one żyłami podtrzymującymi życie fundamentów miasta. Utrzymując stabilny poziom wody, kanały sprawiają, że drewniane pale pozostają zanurzone, chroniąc je przed kontaktem z powietrzem, który prowadziłby do ich wysychania i degradacji. W ten sposób kanały pełnią funkcję ochronnej warstwy, żywej bariery wodnej, która zapewnia miastu strukturalną stabilność. To delikatna równowaga: woda podtrzymuje fundamenty, a fundamenty podtrzymują miasto, w którym może się rozwijać ludzkie życie i kultura. Bez nieustannego zarządzania tymi drogami wodnymi za pomocą śluz, pomp i precyzyjnego monitoringu, Amsterdam stopniowo by się zapadał. Kanały są więc systemem wsparcia, strażnikami wszystkiego, co znajduje się nad i pod nimi.

Wspólnie, fakty te ukazują kraj, w którym pomysłowość to nie tylko wybór, lecz także sposób na życie. Holendrzy zamieszkują obszar wymagający ciągłej uwagi i rozwiązywania problemów, który ukształtował ich sposób myślenia oparty na pragmatyzmie, eksperymentowaniu, kunszcie i zbiorowym wysiłku. Sam Amsterdam doskonale odzwierciedla współpracę ze środowiskiem: miasto spoczywające na zanurzonych drewnianych palach, wspierane przez precyzyjnie dostrojony system kanałów i podtrzymywane przez pokolenia ludzi, którzy nauczyli się współgrać z wodą równie umiejętnie, jak inni z lądem. Co jednak równie fascynujące, ta filozofia dotarła kiedyś znacznie bliżej domu Fishing Clash, aż do Polski.

Gdziekolwiek jesteś, bądź

Pewnego razu Holendrzy przybyli do Polski (zaczęli się osiedlać na tych terenach około XVI wieku) i stworzyli społeczność znaną lokalnie jako Olędrzy. Przywieźli ze sobą tę samą wiedzę z zakresu gospodarki wodnej, która ukształtowała ich ojczyznę, i zastosowali ją na zalewowych terenach dolin rzecznych Polski, szczególnie wzdłuż Wisły i Warty. Olędrzy budowali podniesione zagrody, systemy odwadniające oraz układy pól zaprojektowane tak, by współpracować z sezonowymi powodziami, zamiast z nimi walczyć. Ich obecność przekształciła całe regiony w żyzne tereny rolnicze i pozostawiła kulturowy ślad widoczny do dziś w geometrii krajobrazu i układzie osadniczym naszego kraju. Była to holenderska filozofia w praktyce: obserwuj swoje środowisko, zrozum jego rytmy i buduj w harmonii z siłami, których choć nie da się pokonać, to można kształtować.

To pokazuje, że ludzka pomysłowość, kreatywność i odwaga podróżują razem z nami, niezależnie od tego, dokąd się udajemy, i ujawniają się w sposób logiczny, ale też nieoczekiwany. Doskonale podsumowują to słowa przypisywane Konfucjuszowi, a wykorzystywane przez nauczyciela uważności Jona Kabat-Zinna: „Gdziekolwiek jesteś, bądź”. Oznacza to, że gdziekolwiek się znajdziemy, nie mamy szansy uciec od siebie samych, na dobre i na złe. Nasze myśli, emocje i sposób myślenia podróżują razem z nami, kształtując środowisko, do którego trafiamy, i tworząc piękno przenoszone ze starych domów do nowych. Obyśmy zawsze mieli odwagę wyruszać w tę podróż, niezależnie od celu, bo choć dom zdaje się czekać na nas u kresu drogi, stale pozostaje też w nas samych.